Altijd aan de veilige kant
100 jaar BURG-WÄCHTER
Subrubriek
Tijdlijn
door Patrick Depuhl
BURG-WÄCHTER - een verhaal van "kleine" en "grote" waarden
101 jaar geleden. 1920. De grote oorlog is nog niet lang voorbij. De gevolgen zijn overal te zien en te voelen. 40 landen en bijna 70 miljoen soldaten stonden tegenover elkaar. - Het einde is een ramp en een verlossing in één.
Alsof dat nog niet genoeg is, slaat een virus toe, de moeder van alle pandemieën zal het later heten: de Spaanse griep raast in 3 golven over de wereld en laat nog eens 50 miljoen doden achter.
De wereld is onrustig. Vol onrust en onzekerheid: bloedbad voor de Rijksdag. Kapppusch en Ruhraufstand met 50.000 schutters.
Tegelijkertijd herleeft ook de kunst: blues wordt voor het eerst op vinyl opgenomen en de eerste jazzplaat verschijnt in Duitsland. Karl May wordt voor het eerst (geruisloos) gefilmd en Zorro verschijnt op het witte doek.
Aan de voet van de kasteelheuvel van de kasteelruïne Volmarstein - het jaar is nog niet helemaal voorbij - besluit Alfred een nieuw tijdperk in te luiden: Hij begint zijn onderneming met een "gereedschap van de toekomst" - een hefboomschroevendraaier. Westfaalse voorgangers van hangsloten bestaan al sinds 1750 - sinds 1890, met Friedrich Wilhelm, de BURG uit het Roerdal - en een Lüling aan het werk. Maar vanaf nu, in 1920, met Alfred Lüling, wordt het kasteel bewaakt: BURG-WÄCHTER.
Het kasteel in zicht, het kasteel in gedachten, Alfred besluit bijna definitief hangsloten te openen en besluit het hangslot als pronkstuk te ontcijferen. In 1922 kon het gekocht worden voor ongelooflijke prijzen van 146,20 mark tot 675,20 mark. Maar toegegeven: Door de inflatie klinkt dit meer in het oor dan in de kassa. In de jaren die volgen, groeit de productie en de verkoop: in 1927 komt de eerste bedrijfswagen met massief rubberen banden om orders binnen te halen.
In de jaren dertig breekt de volgende oorlog uit en wordt de verkoop tijdelijk stilgelegd. - Maar als de gruwel voorbij is, ontwikkelt het bedrijf zich snel verder: in een kelderruimte onder de garage. En langzaam komt de volgende generatie in het spel: Alfred. Adalbert. Friedhelm. Namen als gedichten. Eind 1960 zijn er ongeveer 100 werknemers en als er "behoefte" is, helpen de dames van kantoor ook mee aan de freesmachines. (Volgens mij is dat nu nog steeds het geval - nietwaar?)
Maar ondanks alle nieuwigheid van de jaren zestig, kleurrijke reclamebeelden voor koperen sloten en een nieuw hoofdkantoor voor sloten in Meinerzhagen-Valbert, zijn er ook donkere momenten. Eerst overlijdt Alfred in 1960, dan Alfred Junior, slechts 39 jaar oud, in 1964. Steeds weer is er het besef - bepaalde schatten kunnen worden beschermd - maar het leven zelf, is in andere handen. - De "kleine" waarden, de bezittingen, kunnen worden opgesloten. - De grote waarden, het hier en nu en wat komen gaat, het eeuwige, het leven zelf, moeten geleefd worden. De kostbaarste dingen blijven vrij - en tegelijkertijd onbetaalbaar.
50 jaar Burg-Wächter bestaan al. Hier komen de kluizen. En de mooiste doen denken aan een onhandige telefoon: ze hebben een draaiknop met een slot met twee snelheden met 17.000.000 sluitcombinaties; menig inbreker zal bij zichzelf gedacht hebben: Geen verbinding onder dat slot.
Mijn eerste Burgwächter was een klein blauw geldkistje. Kleurrijk en stijlvol. In de jaren 60 zagen ze er al uit zoals nu. - Maar Burgwächter brievenbussen. Daar kicken de ontwikkelaars op. Het zijn juwelen aan de muur van het huis in de veranderende tijd. Gietijzeren brievenbussen en plastic dozen. Mooi eenvoudig zoals Keulen en Frankfurt, afgerond zoals de "Soft-Line" uit Kiel of - laten we zeggen nogal rustiek-expressieve modellen - zoals Wenen en Athene, Parijs met een "Napoleon-hoed" of de Amerikaanse brievenbus met een draaibare signaalvlag. - Dit zijn hedendaagse getuigen van, laten we het noemen, "alledaagse kunst". - Bij het bekijken van menig brievenbuspatroon en -ontwerp uit vervlogen tijden vragen sommigen zich af: Hoe hebben ze dat gedaan? - En de ander vraagt zich af: Waarom? Waarom deden ze dat?
In 1984 komt er een nieuwe generatie Lülings: Harald. Dietmar. Reinhard. Het is moeilijk te geloven dat dit 37 jaar geleden is - totdat je de kapsels ziet. Dan besef je in eerste instantie dat het andere tijden waren.
Met de hereniging in 1990 is het bedrijf meteen weer overal in Duitsland onderweg, promoot het zijn waarden en broodjesbuffet in Bitterfeld - en produceert al snel in Wismar. En dan wordt het steeds internationaler: een goede 25 jaar geleden Roemenië. Ruim 15 jaar geleden China, een kleine 10 jaar geleden Frankrijk en Engeland.
Rond dezelfde tijd komt de volgende productie van de Lülings op het toneel: Christopher, Gerrit en Lennart. En opnieuw werken zij zij aan zij met de vorige generatie. Net als bij hun oprichting in 1920 komt er voor het eeuwfeest in 2020 een pandemie om de hoek kijken. Het werk gaat door, maar de viering zal nog even moeten wachten.
Het grote plaatje van 100 plus 1 jaar laat zien wat er veranderd is en wat er blijft. Het wordt steeds internationaler en meer elektronisch, meer digitaal. Met vingerafdrukken, transponders en smartwatches. De vraag die steeds opnieuw moet worden gesteld is: wat kan worden afgesloten en hoe, om de toekomst veilig vorm te geven. En misschien ook: Zal er in de 5e generatie misschien geen bazenstoel zijn, maar voor het eerst een bazenstoel?
Tegelijkertijd weten we: Sloten bestaan alleen omdat de wereld niet volmaakt is.
In het koninkrijk van de hemel wordt slechts over één sleutel gesproken. Jezus overhandigt die aan Petrus met de woorden: "Ik zal je de sleutel geven die de nieuwe werkelijkheid van God ontsluit". (Bijbelvertaling: Het Boek - Matteüs 16:19)
Inderdaad. De meest waardevolle schatten kunnen niet worden ontsloten, maar alleen ontsloten. Het is openheid die levenswaarden opent, zoals een rijkdom aan ideeën, een schat aan kennis of verbeelding.
De sleutel tot een goed leven is, van alles, openstaan: Open zijn.
Dankbaarheid voor het leven, voor de mensen om ons heen en ik geloof ook dankbaarheid voor de ander die de sleutels van ons leven in handen heeft. Dankbaarheid voor het leven. Voor de vreugde van kleur en voor brievenbussen. Voor wortels en huis, familie en de mensen om ons heen die ons goed en wel doen. Voor Kerstmis, je verjaardag - en vandaag ook voor 101 kasteelveilige jaren.
Het is alleen jammer dat de kasteelheer in Volmarstein destijds waarschijnlijk alleen een lijfwacht had, maar geen BURG GUARD. Dan hadden we vandaag zeker nog een kasteel gehad - en niet alleen een ruïne.